NGO's vechten de nieuwe asielwetgeving aan bij het Grondwettelijk Hof
13 september 2018
Vandaag dienen negen organisaties een beroep in bij het Grondwettelijk Hof tegen de nieuwe asielwetgeving die sinds 22 maart 2018 in werking is. We vragen het Grondwettelijk Hof om een reeks bepalingen te vernietigen uit die omvangrijke wetteksten. Die hebben immers fundamentele wijzigingen aangebracht aan de asielprocedure en de rechtsbescherming van mensen op de vlucht drastisch ingeperkt.
De nieuwe regelgeving[1] is een omzetting van Europese asielrichtlijnen. Ons land wachtte twee jaar om die richtlijnen om te zetten maar maakte dan van de gelegenheid gebruik om de rechten van asielzoekers en hun procedurele waarborgen zodanig te beperken dat hun rechten op de helling komen.
Uit allerlei hoeken is ernstige kritiek gekomen op de wetsontwerpen. De VN-Vluchtelingenorganisatie (UNHCR) maakte bezorgdheden over. De Privacycommissie gaf een negatief advies. Myria en de betrokken ngo's toonden zich uitermate bezorgd. De volksvertegenwoordigers van de parlementaire meerderheid hebben die signalen jammer genoeg naast zich neergelegd en de ontwerpen werden ongewijzigd aangenomen.
Vandaag trekken wij naar het Grondwettelijke Hof om een reeks bepalingen uit de gewijzigde wetgeving aan te vechten. Bijvoorbeeld de bepalingen die het mogelijk maken om bijna alle asielzoekers op te sluiten. De nieuwe wet bevat te weinig waarborgen om willekeurige detentie te voorkomen. Detentie is echter een traumatiserende ervaring voor mensen op de vlucht, die komt bovenop eerder opgedane trauma’s. Een gesloten centrum is simpelweg niet de plaats voor mensen in een asielprocedure.
We vechten ook de complexiteit van de procedures en de kortere beroepstermijnen aan. Met de nieuwe wet zijn verschillende procedures nog ingewikkelder, zijn er kortere beroepstermijnen en ontneemt de wetgever asielzoekers in bepaalde gevallen het recht op een schorsend beroep. Hierdoor kunnen asielzoekers uitgewezen worden nog voor de rechter uitspraak heeft gedaan over hun dossier. Asielzoekers zouden dus teruggestuurd kunnen worden naar een land waar zij vervolging of vernederende en onmenselijke behandelingen riskeren.
We klagen ook aan dat het recht op privéleven, dat door onze Grondwet wordt beschermd, met de nieuwe wet in het gedrang komt. Het CGVS zou in de toekomst bijvoorbeeld toegang mogen vragen tot de GSM, laptop of tablet van de asielzoeker. Een weigering kan de vraag om internationale bescherming van een asielzoeker in negatieve zin beïnvloeden. De Privacycommissie is daar terecht erg bezorgd over.
De nieuwe wet kadert in de bredere beleidsevolutie waarbij de toegang tot bescherming en de mensenrechten van asielzoekers en vreemdelingen steeds meer worden afgebouwd. Ze berust op de veronderstelling dat asielzoekers fraudeurs zijn of het systeem misbruiken. Als mensen op de vlucht het wantrouwen ten aanzien van hun verhaal moeten weerleggen, dreigt de nodige sereniteit en rust uit de asielprocedure te verdwijnen. Die mensen hebben na de traumatiserende ervaringen die gepaard gaan met hun vlucht nochtans nood aan een veilige omgeving om hun verhaal te doen.
Het respect voor de grondrechten van asielzoekers en vreemdelingen is voor ons allen van belang. Waar vandaag hun rechten en vrijheden worden beperkt, kunnen dat morgen die van u en ik zijn.
Ondertekenaars:
Perscontact Liga voor Mensenrechten:
[1] Het gaat over wetteksten bekend als de Opvangwet en de Vreemdelingenwet, zoals gewijzigd bij de wet van 21 november 2017 en 17 december 2017.
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.
