Geen remgeld. Geen bezuiniging rechtshulp
03 mei 2013
De Liga voor Mensenrechten is erg bezorgd over de plannen van minister Turtelboom om te bezuinigen op de rechtshulp en een eigen bijdrage (remgeld) voor de laagste inkomens in te voeren. Deze plannen zijn niet in de geest van de Grondwet (artikel 23) en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (artikel 6).
De Staat heeft de grondwettelijke plicht te zorgen voor een effectieve rechtshulp. De verbetering van een toegankelijk stelsel van rechtsbijstand is een wezenlijk kenmerk van een moderne rechtstaat. De enige motivatie van minister Turtelboom is kostenbeheersing en bezuiniging. De juridische tweedelijnsbijstand, het domein van de advocatuur, kost circa 80 miljoen euro per jaar. In verhouding met het algemene budget van Justitie gaat het om een beperkte financiële inspanning.
Vergeleken met andere Europese landen, zoals Groot Brittannië en Nederland, besteedt de Belgische overheid maar een habbekrats aan juridische hulp. In Nederland komt naar schatting bijna de helft van de bevolking voor gesubsidieerde rechtsbijstand in aanmerking. Dat is grofweg tweemaal zoveel als in België.
Alvorens de financiële botte bijl te hanteren wenst de Liga dat er een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijk debat komt naar de gevolgen van de bezuinigingen op de rechtshulp, naar de reële juridische noden van burgers met een laag of modaal inkomen en naar de behoeften aan alternatieven voor de traditionele rechtspraak (bemiddeling, het verzoek tot minnelijke schikking,…). Op dit ogenblik doet de minister voorstellen in een wetenschappelijk vacuüm en is er sprake van nattevingerwerk.
Voorts betreurt de Liga dat de plannen van minister Turtelboom alleen op de tweede lijn slaan terwijl er heel wat kan worden opgelost in de eerste lijn via informatie, advies, preventie en bemiddeling. De Liga wenst een opwaardering van de eerste lijn en van de medewerking van diverse sociale dienstverleners (huurdersbonden…) die de afgelopen jaren zowel deskundigheid als laagdrempeligheid hebben geëtaleerd. Concreet pleit de Liga voor de invoering, naar Nederlands model, van door de overheid gesubsidieerde “Juridische Loketten” waar de minderbegoede burger kan aankloppen voor advies, juridische informatie en doorverwijzing.
Onze lenteboodschap: de noodzaak de schatkist te vullen mag het niet winnen van de instandhouding en verbetering van een toegankelijk stelsel van rechtsbijstand. België zit met een ontoelaatbare paradox: het is een welvarend land met een ondermaats stelsel van rechtsbijstand. In een periode van economische crisis, toenemende verarming en een tanend vertrouwen in Justitie vindt de Liga het onverantwoord de toegang tot het recht te beperken. Het zal immers leiden tot een tweedeling op het gebied van juridische consumptie en tot een fundamentele kloof tussen een recht voor rijken en een recht voor armen.
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.
