Het Hof van Justitie volgt de argumenten van de Liga voor Mensenrechten en bevestigt dat het EU-recht zich verzet tegen nationale wetgeving die providers verplicht de gegevens van alle gebruikers te bewaren, zonder onderscheid, en dit gedurende 12 maanden.

Op 17 januari 2017 diende de Liga voor Mensenrechten een verzoek tot vernietiging in bij het Grondwettelijk Hof^[1] tegen de Datarentiewet II. ^{[2] [3]}

Deze Daterentiewet II verplicht telecomproviders om alle communicatiegegevens van alle gebruikers te bewaren gedurende 12 maanden.  Wie belt waar, met wie, wanneer, hoe lang … . Deze gegevens zijn, onder bepaalde voorwaarden,  toegankelijk voor gerechtelijke autoriteiten, de politie, en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.  

Het bewaren van deze gegevens van iedereen, ongeacht of die persoon verdacht wordt van een misdrijf, houdt volgens de Liga voor Mensenrechten een onevenredige inbreuk in op de privacy van de burgers. Aan de hand van de bewaarde gegevens is het immers erg eenvoudig om een profiel van de telecomgebruikers op te maken.  Op basis van de bewaarde gegevens kan zonder moeite achterhaald worden wat iemands dagelijkse gewoontes zijn, waar een bepaalde persoon zich bevindt, welke verplaatsingen die maakt, in welke sociale kringen iemand zich bevindt enzoverder.

Het beroep dat de Liga instelde was gebaseerd op volgende argumenten:

(i) de algemene verplichting tot het bewaren van de communicatiegegevens gedurende 12 maanden leidt tot de bewaring van te veel persoonsgevens en

(ii) de toegang tot en het gebruik van deze gegevens is te eenvoudig.

Het Grondwettelijk Hof stelde bij arrest van 19 juli 2018 drie vragen aan het Hof van Justitie, die er op neerkomen dat het Hof wil weten of de Daterentiewet II verenigbaar is met het Unierecht.^[4] 

Vandaag heeft het Hof van Justitie een arrest geveld waarin die vragen beantwoord worden.

Het Hof volgt de argumenten van de Liga voor Mensenrechten en bevestigt dat het EU-recht zich verzet tegen nationale wetgeving die providers verplicht de gegevens van alle gebruikers te bewaren, zonder onderscheid, en dit gedurende 12 maanden.  Het Hof voegt hier aan toe dat de wetgever van dit verbod mag afwijken door een algemeen bewaringsbevel, dat slechts kan worden gegeven in het geval van een ernstige bedreiging  van de nationale veiligheid, mits de bewaring van de gegevens beperkt blijft in de tijd en beperkt wordt tot wat strikt nodig is, op voorwaarde dat voldoende waarborgen voorzien worden en de controle op de toegang in handen is van een rechtbank of een administratieve autoriteit.  

Het Hof wijst in zijn arrest bovendien op de beschikbare alternatieven voor een algemene bewaring van alle gegevens, zoals een gerichte bewaring, een bewaring van IP-adressen en een snelle bewaring (“quick freeze”) van gegevens waarover telecomproviders beschikken.

Het Hof benadrukt tenslotte herhaaldelijk het belang van onafhankelijke controle op de bewaring van gegevens door een rechter of een onafhankelijk administratief orgaan.

De Liga voor Mensenrechten is erg blij met dit arrest, waarin het Hof nogmaals duidelijk maakt dat de bestrijding van criminaliteit niet wettigt dat iedere burger als verdachte wordt behandeld en voortdurend wordt gesurveilleerd.

De Liga voor Mensenrechten hoopt dat de nieuwe ministers van Justitie en van Binnenlandse zaken dit arrest ter harte nemen en zo spoedig mogelijk een nieuwe regeling aannemen die op een evenwichtige wijze zowel veiligheid, als vrijheid waarborgt.

[1] Rolnr. 6599.

[2] de wet van 29 mei 2016 betreffende het verzamelen en het bewaren van de gegevens in de sector van de elektronische communicatie

[3] http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/wet/2016/05/29/2016009288/justel

[4] https://www.const-court.be/public/n/2018/2018-096n.pdf en http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=207616&pageIndex=0&doclang=nl&mode=req&dir=&occ=first∂=1&cid=5593138

Tags:

DATARETENTIEWET PERSBERICHTEN VRIJHEID VS VEILIGHEID

Reageer

Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.